کد مطلب:28785 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

آيا پيامبران اشتباه مي كنند؟

اولاً مفهوم سهو، خطا و نسيان با گناه متفاوت است؛ زيرا، اولاً گناه با علم و اراده صورت مي گيرد ولي سهو، خطا و نسيان چنين نيستند؛ ثانياً، گناه همواره مخالفت با اوامر الهي است ولي سهو، خطا و نسيان امكان دارد گاه با امر خداوند مخالف باشد مثلاً سهو در به جا آوردن يكي از اجزاء و اركان عمل عبادي و گاه هيچ ارتباطي با اوامر خداوند ندارد مثلاً خطا در يك عمل مباح فردي يا اجتماعي ثانياً بر اساس دلايل متقن انبياء هم از گناه مبرّايند و هم از سهو، خطا و نسيان؛ زيرا، انبياء و حتي ائمه(ع) از دو علم برخوردارند: الف) علم غير عادي كه به واسطه آن بر تمامي حقايق عالم اشراف و آگاهي دارند. ب) علوم عادي كه همچون ساير افراد از طريق معمولي به دست مي آورند. امّا در مقام عمل و انجام كارهاي روزمره خود و حتي مسائل اجتماعي، در اكثر موارد از علوم غير عادي خويش استفاده نمي كنند، يعني هر چند به واقعيت همه مسايل آگاهند اما از خود رفتاري جاهلانه و غافلانه بروز مي دهند، بي آنكه در حقيقت جاهل و غافل باشند. بر اين اساس كه در جاي خود مدلل گشته است، بي شك هيچ گونه سهو و خطا و اشتباه واقعي را نمي توان به معصومين نسبت داد. چون جهل و غفلت - كه منشاء سهو نسيانند - در آنها راه ندارد. هر چند ممكن است از آنان اعمالي سر زند كه به ظاهر، خطا باشد، ولي در واقع، خطايي است كه از روي عمد صورت گرفته است. در اين صورت خطا ناميدن آن نيز از سر تسامح است. علاوه بر آن كه آيات و روايات سهو و خطا و اشتباه را از معصومان نفي مي كنند، {V(نگا: نجم/4 - 3، انعام/50)V} و به عنوان نمونه اين روايت كه امام هادي(ع) در مقام درود و تحيت بر پيامبر(ص) مي گويد: {Hاللهم اجعل افضل صلواتك علي سيدنا محمد عبدك و رسولك... المعصوم من كل خطأ و زلل، المنزه من كل دنس و خطل H}؛{M بارالها، برترين درودهايت را بر سرور ما محمد، بنده و فرستاده ات، نثار فرما... آنكه از هر خطا و لغزشي معصوم و از هر گونه آلودگي و ياوه گويي پيراسته بودM}»، {V(بحارالانوار، ج 99، ص 178 و براي اطلاع تفصيلي در اين باب مراجعه كنيد به: پژوهشي در عصمت معصومان، حسن يوسفيان و احمد حسين شريفي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، چاپ اوّل، 1377 ش، صص 233 - 265) V}.